Sublimatie
Sublimatie is de benaming voor een proces in de makerswereld, waarbij men een digitaal design permanent op een product plaatst. Bijvoorbeeld een T-shirt, mok, rugzak, sleutelhanger, fotoplaat, … Dit doe je met een hittepers. Met de hitte zullen we ervoor zorgen dat de droge inkt sublimeert, de druk zorgt ervoor dat het design in het materiaal blijft hangen. Niet elk materiaal kan je hiervoor gebruiken. Enkel materialen dat bestaan uit min. 65% polyester. Dit heeft de nodige kristalisatiekernen zodat de inkt terug een vaste stof wordt (rijpt) en je design zich aan de vezels van je T-shirt hecht. Na de hechting kan je je materiaal wassen zonder bang te hoeven zijn dat deze afveegt of verslijt.
soorten sublimatie
1. Infusable ink stiften
Met deze stiften teken je je design op kopieerpapier. Dit moet in spiegelbeeld, aangezien je het omgekeerd op je mok/zak/toepassing gaat ‘persen’. Je kan dit bijvoorbeeld doen door letters te tekenen en dan via de achterkant nog een keer over te gaan. Of je kan stencils gebruiken.
Als je iets tekent op de achterkant van je papier, bijvoorbeeld hulplijnen in die speciale inkt, zal dit OOK zichtbaar zijn (alhoewel licht van kleur) het moment dat je dit hebt gedrukt. Het papier laat inkt sowieso door.
2. Infusable ink in snijplotter
Sommige stiften kan je in een snijplotter steken, zodat die het (gespiegeld) voor je tekent. Mochten deze niet zomaar in de snijplotter passen, kan je deze een extra hoedje of bijvoorbeeld rekkertje geven zodat het wel goed zit.
3. Sublimatie met transferfolies
Deze voorgemaakte patroonvellen zijn gemaakt van infusable ink. Je kan deze met de hand gaan uitsnijden. Ook dit moet gespiegeld gebeuren. Je kan deze ook met de snijplotter gaan uitsnijden. Ook dit moet gespiegeld gebeuren.
4. Transferpapier in laserjet printer
Met een laserjetprinter kan je afbeeldingen gaan printen en deze dan sublimeren. Hiervoor heb je transferpapier nodig. Transferpapier is papier waarmee je via een transferpers inkt of toner afbeelding overbrengt op een product. vb merk Magic Touch
5. Infusable ink printen
Met een sublimatieprinter (vb. epson of canon) kan je afbeeldingen gaan printen en deze dan sublimeren. Hiervoor heb je infusable ink en sublimatiepapier nodig. Dit geeft het mooiste resultaat.
LeER online
Stap 1: Maak je design in spiegelbeeld via één van de bovenstaande methodes.
Stap 2: Zorg dat je bakpapier gebruikt tijdens het persen. Gebruik de settings van warmte en tijd. Bijvoorbeeld een onderlegger met infusable ink stiften: 205° voor 240 sec.
Stap 3: Laat voldoende afkoelen.
Software
Besturingsprogramma van snijplotmachines.
Wij werken in onze praktijklessen met Circut Design Space.
Leerdoelen
Je hebt kennisgenomen van verschilende sublimatietechnieken.
Je weet hoe je de machine voorbereid op snijplotten
Je weet hoe je machine en materiaal voorbereid op hittepersen.
Je hebt gesublimeerd.
Zit je met een vraag over sublimatie?
Vraag het aan één van onze experten!
Inspiratie
© 2023 De Creatieve STEM. Creative Commons Attribution 3.0
Fabzero is ontstaan met de financiële steun van Digital Belgium Skills Fund.